Andere informatie en diensten van de overheid: www.belgium.be

Media-aandacht

persconferentie waar een vrouw notities neemt
Als je slachtoffer bent, familie van een slachtoffer bent of op een andere manier betrokken bent bij een noodsituatie, kan je vragen krijgen van de media. Denk goed na. Je bent niet verplicht om hier op in te gaan. 

Argumenten en adviezen 

Argumenten om wel in te gaan op de media 

  • Je wil jouw versie van de feiten weergeven.
  • Je wil dat de berichtgeving correct en respectvol is.
  • Je wil vermijden dat mensen die niet betrokken zijn of mensen met slechte bedoelingen getuigen.
  • Je wil je verdriet delen.
  • Je wil een boodschap doorgeven of een oproep doen. 
  • Je wil steun zoeken door beelden te bekijken in nasleep van de gebeurtenis. 

Mijn eerste reactie was, hou de pers er buiten. Dit is privé. Ik had al vaker in de krant gestaan en op tv, maar dat was in een professioneel kader en met doorgaans vrolijk nieuws. De eerste goede raad kwam van onze goede vrienden Roman en Laurence. Zij hebben zelf een dochtertje verloren, neergeschoten op straat omdat haar oppas Afrikaans was. Ze vertelden dat het heel dubbel was. ’s Ochtends jaag je de pers van je erf en ’s nachts zoek je naar beelden in het avondjournaal.

Mijn echtgenote Kris reageerde anders dan ik. Ze hoorde dat er iets over werd gezegd in het nieuws en dat wilde ze zien. We hebben samen gekeken en ze zei dat haar dat goed deed. Voor haar was het belangrijk dat het niet onopgemerkt voorbij ging. Dat iedereen het wist.

Guillaume Van Der Stichelen, papa van Mattias. Mattias Van der Stigchelen verongelukte in de nacht van 2 op 3 maart 2011, toen hij op een studentenfeestje in een keldergat viel. 

Argumenten om niet in te gaan op de media 

  • Je hebt recht op privacy.
  • Het is soms moeilijk om grenzen te stellen, bijvoorbeeld te veel details geven.
  • Je vindt het moeilijk om je boodschap goed over te brengen. 
  • Je bent kwaad.
  • Je komt in contact met journalisten die de deontologische regels niet respecteren. 
  • Er zijn kinderen betrokken. Minderjarigen die betrokken zijn in een juridische zaak mogen niet in de media verschijnen.  

Je wilt je richten tot de media:  

  • Informeer je over de details van het interview op voorhand, bijvoorbeeld  
    • De mogelijkheid om de tekst van het interview na te lezen. 
    • De mogelijkheid om een deel van het interview niet te laten uitzenden.
    • Foto- en videomateriaal. Zorg eventueel voor een mooie foto van het slachtoffer voor de media.  
  • Bereid je interview nauwkeurig voor.  
  • Laat je geen druk opleggen. Neem je tijd.  
  • Communiceer enkel met professionele journalisten. Zorg dat je weet voor welke krant of televisiezender ze precies werken.  
  • Kies eventueel een woordvoerder die jou vertegenwoordigt in de media.  

“De media hebben gevolg gegeven aan onze vraag. De situatie was vrij uitzonderlijk: een tv-zender stond de zoekactie te filmen toen mijn broer is omgekomen. Wel, ze hebben met de grootste zorg en respect beelden gekozen voor hun nieuwsuitzendingen. Op geen enkel moment hebben ze zaken getoond die mijn moeder en onze familie onnodig meer pijn zouden berokkenen.”

“Elke situatie is anders maar als ik mensen een beetje raad mag geven, dan zou hen zeker voorstellen van hulp te vragen bij het praten met de media. Hulp van een vriend of kennis die woordvoerder wil zijn, hulp van een persdienst als je met een organisatie of bedrijf te maken hebt. Steun van iemand die afstand kan nemen van al die emoties die je overweldigen.”

Philippe, tweelingbroer van Olivier Rouxhet, duiker bij de Civiele Bescherming. Hij kwam om tijdens een reddingsoperatie.

Aandachtspunten 

Maak afspraken met de media  

  • Baken je verhaal af, bereid je communicatie goed voor.  
    • Beslis op voorhand wat je ter sprake wil brengen.  
    • Als je met journalisten wil praten, betekent dit niet dat je op alle vragen moet antwoorden.  
    • Weet goed waar jouw grenzen liggen.  
    • Praat niet over anderen.   
  • Geef zelf spontaan informatie of foto’s 
    • Zo ben je zeker dat de media de juiste informatie zullen verspreiden op een respectvolle manier.  
    • Verdeel liever zelf mooie foto’s dan dat minder mooie beelden opduiken.  
  • Beelden 
    • Laat liever de media toe om zelf beelden te maken dan dat ze stiekem beelden maken en verspreiden.  
    • Maak afspraken met de fotografen en cameraploegen.  
    • Als je niet wil dat de foto van het slachtoffer gepubliceerd wordt, kan je de media vragen om artikel 10 van de auteurswet te respecteren. Dit wil zeggen dat media jouw foto enkel mogen publiceren met jouw expliciete toestemming of die van je erfgenamen (in het algemeen je familie) en dit tot 25 jaar na het overlijden.  
  • Anoniem blijven 
    • Je kan afspraken maken om je anonimiteit te behouden in de media, bijvoorbeeld geen beelden van je huis of interieur.   
  • Kies je media
    • Je behandelt alle media best op dezelfde manier (je geeft dezelfde info, dezelfde foto, ...), maar in de keuze van de media ben je volledig vrij.  
  • Organiseer een persconferentie
    • Het zorgt ervoor dat je alle communicatie in 1 keer kan doen.  
    • Je kan je goed voorbereiden op zo een persmoment. 
    • Vragen die je niet wil beantwoorden kan je op voorhand aan de journalisten bezorgen. 
    • Je kan bovendien een tekst voorbereiden en (laten) voorlezen.  
  • Het ‘pool’-systeem 
    • Om te veel ontmoetingen met reporters te vermijden, kan je één fotograaf en één reporter van een nieuwsagentschap toelaten om beelden en informatie naar de media te verdelen. Belga is het Belgische nieuwsagentschap. Er zijn ook enkele fotoagentschappen. 
  • Nalezen 
    • Beslis of je het artikel voor publicatie nog wil nalezen.  
    • Je moet hier wel snel kunnen reageren. Journalisten werken onder tijdsdruk, je moet wijzigingen snel doorgeven.  
  • Kinderen 
    • Er gelden bijzondere regels en strenge wetten voor de verslaggeving over kinderen. Ze mogen bijvoorbeeld niet zonder toestemming afgebeeld of met volledige naam vermeld worden. 
    • Kinderen of jongeren zijn extra kwetsbaar.  

“Die ervaring heeft ervoor gezorgd dat ik zo gereageerd heb: ik heb overlegd met de familie en onze boodschap goed voorbereid. Da’s heel belangrijk: voorbereiden wat je wil vertellen. Veel journalisten heb ik ook verwezen naar het parket of naar de persdienst van de Civiele Bescherming.”

“Ik heb de journalisten hun werk laten doen. Ze hebben recht op informatie en een totale informatiestop houdt risico’s in. Je kan de indruk wekken dat je iets wil achterhouden. Maar anderzijds was ik geen getuige van het ongeval : ik kon dus niets vertellen over wat of hoe er gebeurd was. En ik wilde ook niets vertellen om te vermijden dat mijn woorden fout zouden geïnterpreteerd worden. Andere mensen waren bevoegd om te communiceren over de feiten.”

“Ik heb er wel voor gezorgd dat de journalisten twee foto’s kregen. Foto’s die mijn broer toonden zoals hij was: een harde werker, iemand die hield van reizen en van de natuur.”
Philippe, tweelingbroer van Olivier Rouxhet, duiker bij de Civiele Bescherming. Hij kwam om tijdens een reddingsoperatie.

Als je klachten hebt

Soms loopt het fout: media geven de feiten niet correct weer, publiceren woorden die jij niet hebt gezegd, ...

  • Je kan om een rechtzetting vragen: aan de journalist zelf of via een aangetekende brief naar de hoofdredacteur.  
  • Je kan met je klachten terecht bij de Raad voor Journalistiek. De Raad voor de Journalistiek is een onafhankelijke instantie die klachten behandelt over de manier van handelen van media en waakt over de beroepsethiek. Een uitspraak van de raad wordt door de media zeer ernstig genomen. 
  • In geval van grote schade: je kan naar de rechter stappen en een rechtzetting of schadevergoeding eisen.  

“Eén krant heeft naar mijn ouders gebeld. Ik heb jaren in de mediawereld gewerkt en kende de hoofdredacteur. Ik heb hem meteen getelefoneerd en gevraagd mijn ouders met rust te laten. En dat hebben ze gedaan. Maar ik besef heel goed dat weinig mensen zomaar een hoofdredacteur kunnen bellen. Je hebt de berichtgeving in de media eigenlijk niet in de hand. En je zit danig in een storm van emoties dat je je daarmee ook niet wil en kan bezighouden.”
Guy Storm, papa van Vicky. Zij overleed bij de instorting van hun appartementsgebouw na een gaslek.