Nationale risicoanalyse: geopolitieke situatie heeft impact op risico’s in ons land

Nationale risicobeoordeling

Iedere drie jaar coördineert het Nationaal Crisiscentrum de Belgian National Risk Assessment (BNRA). In deze nationale risicoanalyse wordt op een wetenschappelijke en gestructureerde manier bepaald met welke risico’s ons land de komende drie jaar geconfronteerd kan worden. In totaal werden 118 risico’s beoordeeld door 160 experten uit 140 verschillende organisaties. Deze risico’s zijn onderverdeeld in zeven categorieën: natuurlijke, man-made, technologische en economische, gezondheids-, maatschappelijke, cyber en opkomende risico’s. 

De experten beoordeelden de risico’s op basis van hun waarschijnlijkheid en impact. Voor de waarschijnlijkheid kijken de experten naar de directe waarschijnlijkheid: de kans dat het risico zich voordoet en naar de conditionele waarschijnlijkheid of de kans dat het risico veroorzaakt wordt door een ander risico. Bijvoorbeeld een elektriciteitspanne dat veroorzaakt wordt door een overstroming. 

De impact van elk risico werd beoordeeld op basis van vier categorieën: 

• Menselijke impact: bijvoorbeeld aantal doden of gewonden;
• Maatschappelijke impact: bijvoorbeeld een verstoring van een essentiële dienst;
• Milieu-impact: bijvoorbeeld schade aan het ecosysteem;
• Financiële impact: bijvoorbeeld stijgende werkloosheid. 

29 sleutelrisico’s 

Op basis van de risicobeoordeling van de experten konden 29 sleutelrisico’s geïdentificeerd worden. Dit zijn risico's met een hoge risicoscore. Dat betekent dat het risico een hoge score haalt op waarschijnlijkheid en/of impact waardoor het product van de impactscore en waarschijnlijkheidsscore hoog is. Daarnaast werden in die 29 sleutelrisico’s ook risico’s opgenomen die actueel zijn.

Uit de beoordeling blijkt dat voornamelijk man-made risico’s een hoge impact hebben en een relatief hoge waarschijnlijkheid hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om risico’s zoals hybride dreigingen, informatie-operaties zoals desinformatie, buitenlandse inmenging, spionage en een internationaal gewapend conflict. 

Opkomende risico’s

De nationale risicoanalyse hield ook rekening met opkomende risico's. Deze risico’s vormen nog geen reëel gevaar voor de samenleving, maar kunnen wel een effect hebben op alle andere risico’s uit de BNRA. Deze risico’s werden kwalitatief beoordeeld omdat er nog te weinig historische gegevens en kennis bestaan om hier kwantitatieve analyses op uit te voeren. Voorbeelden zijn artificiële intelligentie, polarisatie van de samenleving of 5G.

Klimaatverandering wordt ook beschouwd als een opkomend risico maar hiervoor werd een uitgebreidere analyse gedaan. De experten benaderde dit risico zowel kwalitatief als kwantitatief. Ze maakten een inschatting van de evolutie van de risico’s die effect kunnen hebben door klimaatverandering tot het jaar 2050. 

Meer informatie over de Belgische nationale risicobeoordeling kan je hier raadplegen op de website van het Nationaal Crisiscentrum en in het samenvattende rapport waarin de analyse van de 29 sleutelrisico’s werd opgenomen.