De ministerraad keurt het ‘Wetboek Noodplanning en Crisisbeheer' in eerste lezing goed

Dit wetboek, voorheen bekend als het "codificatie"-project, beantwoordt aan een van de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie die belast is met de analyse van het crisisbeheer van de aanslagen van 22 maart 2016. Het project werd opgestart in 2019 en onderbroken tijdens het beheer van de Covid-19-crisis. Door het beheer van de verschillende recente crisissen was het belang van dit project opnieuw zeer actueel.  

Deze goedkeuring is dan ook uitstekend nieuws en is een belangrijke mijlpaal in een project waar de afgelopen 18 maanden heel wat NCCN-medewerkers actief op hebben gewerkt. Dit wetboek bestaat uit een voorontwerp van wet dat specifiek gewijd is aan noodplanning en crisisbeheer, waarin de belangrijkste beginselen zijn opgenomen op lokaal, nationaal en sectoraal niveau. Op basis van deze wet werden ook twee ontwerpen van koninklijk besluit opgesteld die het koninklijk besluit van 31 januari 2003 en het koninklijk besluit van 22 mei 2019 zullen vervangen. Het eerste KB zal de organisatie van het crisisbeheer op nationaal niveau meer in detail omschrijven, het tweede heeft betrekking op de noodplanning en het crisisbeheer op lokaal en operationeel niveau.

Redactieproces

Op basis van een eerste analyse van talrijke aanbevelingen van verschillende parlementaire (onderzoeks)commissies, zijn een aantal thema's geïdentificeerd die verband houden met de risicocyclus en het crisisbeheer. Om een wettelijk kader op te bouwen dat beantwoordt aan de beleidsbehoeften en de behoeften van het terrein, was het ook belangrijk om overleg te plegen met operationele, lokale en nationale partners die betrokken zijn bij noodplanning en crisisbeheer. Er hebben daarom verschillende overlegmomenten plaatsgevonden, met name door middel van vragenlijsten en workshops. Gouverneurs en nationale partners, waaronder gewestelijke crisiscentra, konden ook alle teksten doornemen en opmerkingen doorgeven. 

Doel van het wetboek

Het doel van het wetboek is om België een solide en flexibele juridische basis te bieden voor noodplanning en crisisbeheer. Het verankert juridisch de belangrijkste beginselen van een bewezen werking en integreert tegelijkertijd de aanbevelingen die voortvloeien uit de evaluatie van recente crisissen, evenals enkele aanbevelingen van de Commissie van deskundigen inzake crisisbeheer. Het biedt ook een reeks verduidelijkingen en nieuwe functies, zoals: 

• een verduidelijking van de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende actoren;
• een stevige verankering van de rol van de bevoegde bestuurlijke overheden bij het beheer van noodsituaties en nationale crisissen, met het oog op het waarborgen van eenheid van commando bij crisisbeheer;
• de verdere professionalisering van de noodplanning en het crisisbeheer op verschillende niveaus;
• een verduidelijking van de rol van sectorale actoren bij noodplanning en crisisbeheer;
• de ontwikkeling van maatregelen voor de periode na de crisis, met bijzondere aandacht voor de overgang van de acute fase van een crisis naar de herstelperiode;
• het creëren van een wettelijke basis voor samenwerking met gefedereerde entiteiten;
• het creëren van een wettelijke basis voor de verwerking van persoonsgegevens van personen die getroffen zijn door een noodsituatie en de verwerking van contactgegevens van actoren op het gebied van crisisbeheer in nood- en interventieplannen.

Next steps

Het voorontwerp van wet is ingediend bij de Gegevensbeschermingsautoriteit en de Raad van State. Zodra deze adviezen zijn ontvangen, kan het voorontwerp van wet aan het Parlement worden voorgelegd. Als het ontwerp wordt aangenomen, zullen de twee ontwerpen van koninklijk besluit die het voorontwerp van wet vervolledigen, op hun beurt moeten worden voorgelegd aan de Raad van State voordat ze door de zittende regering worden goedgekeurd. De ontwerpteksten die het wetboek vormen, treden in werking op een datum na de vaststelling ervan, te bepalen door een koninklijk besluit. 

De aanvaarding van de teksten zal slechts de eerste stap in een proces zijn. Als het wetboek in werking treedt, zal het bovendien de noodzakelijke rechtsgrondslag bieden voor de verdere ontwikkeling van de regelgeving met betrekking tot bepaalde onderwerpen. Het gaat onder meer om de verdere uitwerking van regels inzake de betrokkenheid van sectorale actoren bij crisisbeheer of één of meerdere samenwerkingsakkoorden of -protocol(len) met gefedereerde entiteiten over welbepaalde aspecten van noodplanning en crisisbeheer, en over de herstelperiode.